|
| Piżmak na trawie |
Piżmaki są zwierzętami poliestrycznymi (tzn. ruja występuje w krótkich odstępach czasu). Ruja u samic powtarza się w ciągu całej wiosny i lata, przy czym liczba miotów w ciągu roku jest bardzo zależna od warunków klimatycznych oraz pokarmowych. W Polce liczba ta wynosi 2-4, w warunkach hodowli najczęściej 2-3.
Pierwsza ruja u samic ma miejsce najczęściej w marcu lub w kwietniu, zaś ostatnia w sierpniu (czasami później). Samiec wykazuje swój popęd płciowy w ciągu całego sezonu rozpłodowego. Kopulacja zwierząt trwa od 3 do 4 sekund i odbywa się kilkakrotnie co kilka minut, zazwyczaj wcześnie rano lub od wieczór. Ciąża u piżmaków trwa od 21 do 23 dni. Liczba młodych osobników w miocie waha się zazwyczaj między 1-16, zazwyczaj 5-6.
W hodowli piżmaków stosuje się zarówno rozród monogamiczny jak też poligamiczny. Przy pierwszym sposobie parkę piżmaków trzyma się przez cały czas razem. Stosując rozród poligamiczny dopuszcza się samca w lutym do 2-5 przeznaczonych dla niego samic, które znajdują się we wspólnej klatce dla wychowu samiczek skórkowych ( w tym czasie te klatki powinny być wolne). Kiedy hodowca zauważy że samica jest w ciąży, należy ją przenieść do pojedynczej klatki. W 2-3 dni po odsadzeniu młodych dosadza się samca kolejno na 2 tygodnie do samic.
Bardzo trudno u piżmaków odróżnić samca od samiczki. Aby sprawdzić płeć zwierzęcia należy złapać go ręką za ogon i opuścić głową w dół do skrzynki zbudowanej podobnie jak skrzynka do przetrzymywania nutrii. Wysokość takiej skrzynki dla piżmaków wynosi 35 cm, przekrój wewnętrzny górnego otworu 10x10, zaś dolnego 10x1 cm. Po umieszczeniu zwierzęcia w skrzynce hodowca musi uważać, aby się w niej nie przekręciło i nie ugryzło go w rękę. Zwierzę można badać tylko gdy znajdzie się w skrzynce.
|
| Piżmak trzymany przez hodowce |
Najważniejszą cechą, dzięki której można odróżnić samca od samicy, jest całkowite owłosienie przestrzeni między odbytem a wygórowaną kępką włosów u samca. U samicy obok tej kępki jest mała nie owłosiona powierzchnia. Odległość między odbytem a kępką włosów jest u samicy nieco mniejsza niż u samca. Ponieważ są to jedyne i zarazem dość trudne do odróżnienia cechy rozpoznawcze płci, często jest tak, że niedoświadczony hodowca zsadza ze sobą dwie samice lub dwa samce. Tylko duża praktyka w hodowli piżmaków oraz w rozpoznawaniu płci minimalizuje występowanie tych pomyłek.
Młode piżmaki rodzą się niedołężne oraz ślepe. Oczy otwierają po upływie 11-13 dni. Po upływie trzech tygodni próbują już wychodzić z gniazda oraz jeść zieloną paszę. Ostatecznie gniazdo opuszczają w wieku około 4-5 tygodni (miej więcej jest to czas, kiedy u ich matki kończy się okres wydzielania mleka). W tym wieku bez żadnych obaw można młode odsadzić od matki. Samiczki powinny być trzymane po 15-20 sztuk aż do chwili uboju, samce zaś można trzymać wspólnie tylko do wieku 4-5 miesięcy. Jeśli zaczynają być niezgodne, rozsadza się je do pojedynczych małych klatek.
Młode piżmaki dojrzałość płciową osiągają w wieku 7-8 miesięcy, ale do rozrodu należy używać je dopiero od kwietnia następnego roku.
| Wiek (w tygodniach) | Ciężar (w gramach) | Wiek (w tygodniach) | Ciężar (w gramach) |
| 0 | 20 | 7 | 215 |
| 1 | 40 | 8 | 320 |
| 2 | 80 | 9 | 370 |
| 3 | 95 | 10 | 425 |
| 4 | 110 | 11 | 455 |
| 5 | 180 | 12 | 475 |
