Piżmak

Piżmak

Łac: Ondatra zibethica

      Piżmak jest średniej wielkości gryzoni, należy do wielkiej rodziny myszowatych (Muridae), a z jej ramienia do podrodziny nornic (Arvicolinae). Stosowane nazwy "szczur piżomowy", piżmoszczur, "piżmowiec", są nieprawidłowe, ponieważ piżmak jak wynika z jego stanowiska systematycznego, nie jest szczurem, a nazwą "piżmowiec" określa się jeden z bardzo charakterystycznych azjatyckich rodzajów zwierząt kopytnych należących do rodziny jeleniowatych.

      Naturalnym środowiskiem piżmaka jest Ameryka Północna. Wypuszczony przez przypadek w roku 1906 na terenach Czechów, rozprzestrzenił się prawie po całej Europie. Piżmak jako zwierzę zimnowodne stał się groźnym szkodnikiem grobli stawowych. We Finlandii piżmak został zaaklimatyzowany i objęty ochroną łowiecką.

      Piżmak jest zwierzęciem ważącym około 900- 1000 g (czasami jego waga wynosi 1500 g). Długość jego ciała (tułów wraz z głową) wynosi od 25 do 45 cm, ogon ma długość od 20 - 27 cm. Swoim wyglądem piżmak przypomina piżmaka karczownika ziemnowodnego (tzw. szczura wodnego).

      Piżmak posiada tułów w kształcie walca, niezgrabny. Głowę ma dużą, a szyja jest krótka, uszy małe (z futra są słabo widoczne). Między palcami w tylnych nogach piżmak posiada słabo rozwinięte błony pływne. Ogon piżmaka jest nagi i pokryty łuskami , u nasady jest w przekroju okrągły, a na dalszej części jest silnie spłaszczony z boków, co ma związek z zżyciem zwierzęcia w środowisku wodnym.

Dwa piżmaki

      Futro piżmaka jest bardzo cenione. Nadaje się do noszenia w stanie naturalnym oraz jest doskonałym surowcem do imitacji wielu innych cennych futer np. futra foki. Podszycie futra jest bardzo gęste i miękkie o wysokości około 2 cm, a włos pokrywowy od 2 do 4 cm.

      Barwa futra piżmaka przechodzi od barwy brunatnoburej z domieszką szaroczarnej do czarnej. Brzuch jest najczęściej w barwie szarej lub srebrzystoszarej. W śród piżmaków zdarzają się także albinosy. Najcenniejsze są piżmaki o czarnym umaszczeniu. W hodowli istnieją piżmaki w odmianach czarnych, są one wyhodowane z podgatunków, wśród których występują liczne osobniki o barwie umaszczenia czarnej.

Hodowla piżmaków prowadzona jest trzema metodami

wolną

półwolną

klatkową

      Do najstarszej metody należy metoda półwolna, prowadzona na szerszą skalę od kilkudziesięciu lat i do tej pory w Ameryce Północnej na dużych ogrodzonych terenach. Rozwinęła się także hodowla piżmaków klatkowa w Ameryce jak również w Europie. Niestety hodowla piżmaków w Europie została zabroniona w latach trzydziestych, z związku z możliwością ucieczki zwierząt i rozpowszechniani się ich. Na terenach Polski ustawa z dnia 10 marca 1932 roku oraz wydanie na tej podstawie rozporządzenia Ministra Rolnictwa z dnia 14 sierpnia 1934 roku praktycznie uniemożliwiły hodowle tych zwierząt.

Piżmak w wodzie

      Hodowla piżmaków może być prowadzona jedynie w zamkniętych klatkach z siatki żelaznej lub w zamkniętych skrzyniach wykonanych z blachy żelaznej, skrzynki powinny być umieszczone na terenie ogrodzonym betonowym płotem. Ogrodzenie powinno mieć wysokość co najmniej 2 metrów, musi być gładko wykończone, ogrodzenie powinno być wpuszczone w ziemię na około 75 cm.

      Klatki oraz skrzynie piżmaków mogą być umieszczone zamiast w ogrodzeniu we większej klatce z siatki żelazowej. Ściany boczne większej klatki muszą być umocowane na podmurowaniu wpuszczonym w ziemię na głębokość około 75 cm.

      Wpuszczane w ziemie ogrodzenia lub podmurowania może być zastąpione podłożem z betonu lub cegieł, łączącym się z ogrodzeniem lub podmurowaniem.

      Hodowla wolna piżmaków polega na wypuszczaniu zwierząt na nie ogrodzone tereny i dalsza opieka nad nimi polega na stwarzaniu im dobrych warunków ekologicznych (ta metoda była prowadzona w Związku Radzieckim począwszy od roku 1928).