Warunki produkcji w pasiece

Pszczoły na plastrze miodu

Rozpoczęcie produkcji ekologicznej w pasiece musi być poprzedzone okresem przejściowym. Rozporządzenie UE określa ten okres czasu na 1 rok. Jednym z elementów tego przejścia jest wymiana plastrów w pasiece (wszystek wosk powinien zostać zastąpiony woskiem ekologicznym). We Włoszech przestawianie produkcji pasiecznej trwa jak wyżej wspomniano. W pierwszym roku woszczyna stara (w plastrach gniazdowych i miodni) nie musi być całkowicie wymieniona, nawet ze względu na trudności natury technicznej nie da się tego wykonać i wystarcza wymiana połowy plastrów (pozostałe plastry wymienia się w następnych dwóch latach). Jeśli chodzi zaś o węzę stosowaną do nowych plastrów, musi ona być wyprodukowana z wosku ekologicznego. Teoretycznie, aby z pasieki można było sprzedawać miód ekologiczny potrzeba by 3 lat. W praktyce włoskie jednostki certyfikujące wydają certyfikaty w chwili, kiedy zostało wymienione 50% starych plastrów i minął rok od chwili złożenia wniosku o uznanie pasieki za ekologiczną. Przestawianie produkcji powinno obejmować wszystkie rodziny pszczele, które posiada pszczelarz. W jednym gospodarstwie nie jest więc możliwe prowadzenie produkcji metodami ekologicznymi w jednej lub kilku pasiekach, a w innych stosowanie metod konwencjonalnych.

Podstawą prowadzenia pasieki ekologicznej jest czystość wosku pod względem obecności w nim akarycydów, czyli środków używanych do walki z warrozą. Mowa tu głównie o amitrazie, fluwalinacie, kumafosie i chlorfenwinfosie. Wosk ekologiczny w zasadzie powinien być wolny od tych substancji czynnych. Ministerstwo Rolnictwa we Włoszech nie wydało do tej pory rozporządzeń odnośnie limitu zawartości akarycydów w wosku. Są podane zalecenia Krajowego Instytutu Pszczelarstwa, do których stosują się jednostki certyfikujące. Proponowano, aby dopuszczalne stężenie kumafosu wynosiło 200 ppb, a fluwalinatu 100 ppb. Limity te mogłyby obowiązywać zarówno w przypadku wosku z odsklepin, pochodzących z produkcji konwencjonalnej, dla celów oceny przydatności tego wosku jako materiału na węzę w okresie przestawiania pasieki na produkcję ekologiczną, jak i w przypadku plastrów gniazdowych po zakończeniu okresu przestawiania. Po upływie okresu przejściowego jako surowiec na węzę, pszczelarz powinien stosować przede wszystkim własny wosk uzyskany z odsklepin i poddany następnie przetworzeniu w zakładzie podlegającym systemowi kontroli. Wówczas limity dopuszczalnych stężeń nie byłyby już potrzebne. Limity te powinny odnosić się tylko do wosku konwencjonalnego, przeznaczonego do przetworzenia na węzę stosowaną przez pasieki przestawiane na pro- dukcję ekologiczną, a nie na węzę, która już uzyskała certyfikat zgodności, ponieważ w tym przypadku materiał powinien być wolny od zanieczyszczeń.

Aktualnie produkcja węzy ekologicznej stanowi problem, gdyż praktycznie nie ma typowych wytwórni wosku ekologicznego, a w obecnie istniejących trzeba przestawiać linię produkcyjną na metody ekologiczne. Stanowi to dużą niedogodność, gdyż w przypadku produkcji wosku ekologicznego należy dokonać dokładnego mycia instalacji np. sodą kaustyczną, terpentyną, a mimo tych zabiegów, okazuje się, że wytopiony wosk nie jest całkowicie wolny od pozostałości.

Istnieją następujące możliwości rozwiązania problemu produkcji wosku ekologicznego:
• utworzenie w wytwórniach węzy osobnej linii do wosku ekologicznego. Tutaj należałoby wykonywać próby dla każdej partii wosku przed włożeniem go do głównego kotła. Wykonując próbę krążka wosku, nie można pobierać jej jedynie z dołu czy z góry ale powinno się przewiercać krążek przez całą wysokość. Jest to jednakże system drogi i we Włoszech istnieją tylko 2, 3 laboratoria przeprowadzające badania tego typu.
• dokonywanie analiz poszczególnych partii wosku;
• znalezienie na rynku certyfikowanego wosku ekologicznego ;
• pozwolenie pszczołom na budowanie plastrów bez używania węzy;
• zakup w Australii wosku produkowanego z odsklepin (tam dotychczas nie występuje warroza, w związku z czym nie stosuje się akarycydów).

Każda rodzina pszczela hodowana w danej pasiece ekologicznej powinna być oznakowana za pomocą farby lub tabliczki umieszczanej na ulu.

Oznakowanie powinno zawierać zapisane w czytelny sposób następujące informacje:
• symbol (np. IT - Włochy)
• kod gospodarstwa pasiecznego przyznany przez właściwy organ władzy lub przez jednostkę certyfikującą.

Plastry ekologiczne, znajdujące się w ulu muszą być oznakowane przez pszczelarza w dowolny sposób, na górnej beleczce. Dla każdej partii nowych plastrów obowiązuje inne oznakowanie, by w przypadku stwierdzenia ewentualnych pozostałości akarycydów było wiadomo skąd dany wosk pochodzi.

Prowadząc produkcję metodami ekologicznymi zabrania się:
• stosować dodatki syntetyczne,
• konserwować miód przy użyciu napromieniania i fal elektromagnetycznych,
• wykorzystywać rośliny, zwierzęta i mikroorganizmy oraz ich części i produkty je zawierające uzyskiwane w wyniku zastosowania inżynierii genetycznej.